Szpik

Rejestracja? To proste!

Aby zostać potencjalnym dawcą szpiku należy wybrać ośrodek najbliższy miejscu zamieszkania z listy ośrodków dawców szpiku (ODS) zamieszczonej na stronie:

https://www.szpik.info/ods.html

lub

http://www.kcbtik.pl/?O%C5%9Brodki_Dawc%C3%B3w_Szpiku

a następnie umówić się telefonicznie na konkretny termin badania kwalifikacyjnego.

Każdy zgłaszający swoją gotowość zostania honorowym dawcą szpiku zostaje poinformowany o warunkach kwalifikujących go do wciągnięcia na listę:

wiek 18 – 60 lat (dawca pozostaje aktywny w rejestrze do ukończenia 60 roku życia, limit wieku w momencie rekrutacji ustala ODS)
ogólny dobry stan zdrowia

Wciągnięcie na listę potencjalnych dawców szpiku wymaga oznaczenia antygenów HLA kandydata (daje to możliwość późniejszego ustalenia zgodności dawcy z konkretnym już biorcą), co wymaga pobrania próbki jego DNA. Istnieją na to dwa proste sposoby:

pobranie krwi w siedzibie ośrodka dawców szpiku lub w jednostce z nim współpracującej
własnoręczny, bezbolesny wymaz z wewnętrznej strony policzka – pakiet potrzebny do jego wykonania jest przesyłany do dawcy przez ośrodek dawców szpiku.

Zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku procedura odbywa się na koszt rekrutującego ośrodka dawców szpiku.

Ważne: Potencjalny dawca szpiku może zgłosić się tylko do jednej bazy. W poszukiwaniu dawcy niespokrewnionego dla konkretnego chorego przeszukiwana jest baza światowa obejmująca wszystkie istniejące rejestry. Dodanie tej samej osoby do 2 lub 3 rejestrów dawców szpiku powoduje przekłamanie w wynikach przeszukiwania.

Podstawowe kryteria dyskwalifikujące dawcę:

zakażenie wirusem HIV (lub przynależność do grupy zwiększonego ryzyka zakażenia tym wirusem)
obecność antygenu HBs, przeciwciał anty-HCV przy obecności HCV RNA
aktywna gruźlica w okresie minionych 2 lat
cukrzyca – nie akceptowalna na etapie rekrutacji
aktywna astma wymagająca podawania leków sterydowych (jeśli kandydat nie miał napadu astmy przez ostatnie 5 lat i nie zażywa doustnie leków sterydowych, może być zakwalifikowany)
przebyty zawał serca, choroba wieńcowa, zabiegi naczyniowe na sercu (pomostowanie) i inne schorzenia wymagające ciągłego podawania leków (wypadanie płatka zastawki dwudzielnej, zaburzenia rytmu nie wymagające leczenia są akceptowalne)
epilepsja (jeżeli epilepsja występuje w wywiadzie, ale pacjent nie zażywa leków p/padaczkowych i w ciągu minionego roku nie wystąpił atak padaczkowy, dawca może być zakwalifikowany)
nadciśnienie – jeżeli jest utrzymywane na prawidłowym poziomie przez leki to kandydat może być zaakceptowany)
stosowanie leków hormonalnych ( konsultacja z lekarzem Poradni Przeszczepowej)
ciąża – ciąża i laktacja bezwzględnie dyskwalifikuje dawcę (czasowo)
łuszczyca (akceptowalna, jeżeli występuje w postaci łagodnej, wymagającej tylko miejscowego leczenia)
tatuaż (jeżeli upłynął co najmniej rok od jego wykonania, tatuaż nie jest przeciwwskazaniem)
pobyt w zakładzie karnym lub poprawczym (i do 6 m-cy od jego opuszczenia)

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do możliwości zostania potencjalnym dawcą szpiku zostaną one wyjaśnione przez lekarza podczas kwalifikacyjnej konsultacji medycznej.

Po zakończeniu wszystkich badań, co może trwać do kilku tygodniu, wynik tych badań i dane osobowe zostają zapisane w bazie kandydatów na dawcę szpiku kostnego POLTRANSPLANTU.

Co miesiąc rejestr POLTRANSPLANTU wysyła wyniki HLA dawców do bazy światowej BMDW (Bone Marrow Donor Worldwide).

Co potem?

Jeżeli dawca jest wstępnie zgodny z pacjentem, rozpoczyna się kolejny etap , tj. procedura doboru.

Procedura doborowa polega na potwierdzeniu lub wykluczeniu zgodności antygenowej dawcy z chorym, co wiąże się z:

ponownym kontaktem z dawcą,
ustaleniem jego stanu zdrowia,
potwierdzeniem chęci oddania szpiku kostnego,
przeprowadzeniem szczegółowych badań.

Jeżeli potwierdzi się zgodność między dawcą a chorym, rozpoczyna się procedura pobrania komórek krwiotwórczych (tzw. Work-Up), czyli ostateczna kwalifikacja medyczna odbywająca się w jednym z ośrodków pobierających najbliżej miejsca zamieszkania dawcy, po której następuje pobranie szpiku lub komórek macierzystych z krwi obwodowej.

Pobranie komórek krwiotwórczych do przeszczepienia odbywa jedną z dwóch metod:

– ambulatoryjnie, bez konieczności stosowania znieczulenia ogólnego, przez separację komórek macierzystych z krwi obwodowej (pobranie z krwi obwodowej), najczęściej 2 separacje odbywają się przez dwa kolejne dni, dawca nie musi być hospitalizowany. Pobranie z krwi obwodowej wymaga przygotowania dawcy – mobilizacji komórek macierzystych do krwi obwodowej;

– w znieczuleniu ogólnym z talerza kości biodrowej (pobranie szpiku), procedura jednorazowa, wymaga jednak 2-3 dniowej hospitalizacji dawcy.

Musisz pamiętać, że w momencie rozpoczęcia procedury pobrania komórek, życie biorcy zależy od Ciebie. Przed przeszczepieniem musi on zostać przygotowany do przyjęcia komórek krwiotwórczych, co oznacza całkowite zniszczenie jego układu odpornościowego. Wycofanie się dawcy w tym momencie jest dla biorcy zagrożeniem życia.